ArsaGianta

W temacie postaram się umieszczać przedruki różnych pism wczesnochrześcijańskich, które nie weszły do biblijnego kanonu, często uznawane były za herezję, a które ponownie odkryto w czasach współczesnych (np kodeksy z Nag-Hammadi czy pisma z Qumran).

Najpierw wyjaśnijmy czym jest apokryf. W tym celu posłużę się cytatem z publikacji "Apokryfy Nowego Testamentu"

„Apokryf” ma zasadniczo dwa znaczenia: biblijne i ogólne.

Pierwsze, techniczno-kościelne lub też biblijne, jest przeciwstawiane pojęciu kanonu ksiąg świętych, a więc oznacza utwór w nich nie zawarty (tak w Biblii, jak i w zbiorach ksiąg świętych innych religii). Drugie ogólnie mówiąc, wskazuje na utwór nieautentyczny, fałszywy, nieprawdziwy a upozorowany na autentyczny; często idzie tu o utwór literacki o tematyce zbliżonej do Biblii.

Znaczenie biblijne jest dwojakie: po pierwsze, utwór o tematyce biblijnej, nie zawarty w kanonie Starego i Nowego Testamentu – takie znaczenie jest wspólne dla literatury katolickiej i często protestanckiej, lub, po drugie, określa się nim w literaturze protestanckiej (szczególnie anglosaskiej) księgi ST znajdujące się w Septuagincie i Wulgacie, a których brak w kanonie żydowskim.

Znaczenie drugie, ogólne, to „fałszywy”, szczególnie zaś odnoszący się do ksiąg nieautentycznych, przypisywanych różnym autorom i różnym epokom. Często takie księgi bywały „odkrywane”, jak sławne Pieśni Osjana Macphersona i traktowane z całą powagą lub z przymrużeniem oka jak Księga apokryfów Karela Čapka. Stąd też określenie apokryfu jako „utwór rzekomo wydobyty z ukrycia i ogłoszony jako autentyczny dokument piśmienniczy”.

Słowo „apokryf ” pochodzi od greckiego czasownika apokrypto – ukrywam; apokryphos znaczy więc „ukryty”. Terminu tego jednak nie spotykamy w samych apokryfach, z wyjątkiem dwóch utworów gnostyckich mających to słowo w tytule: Apokryfon Jana i List apokryficzny Jakuba. W innych apokryfach nie występuje ono ani w tytule, ani w samym dziele. Jest jednak znane w greckiej literaturze klasycznej, od czasów presokratyków;
występuje w greckiej literaturze judaistycznej, na przykład u Filona i Józefa Flawiusza, spotykamy je również w Nowym Testamencie.